op de Haverstraat
Sinds 1993 wonen twee vrouwelijke hoogleraren, Anneke Smelik en Rosi Braidotti in de Haverstraat. In hun woonkamer staat een kleine collectie vrouwenfiguren uit verschillende culturen die past bij de kernbegrippen in hun werk: feminisme, vrouwenrecht, gender, mode, identiteit, lichaam en technologie.
Het woonhuis, een rijksmonument, is van oorsprong middeleeuws hoewel de 19e-eeuwse voorgevel je op het verkeerde been zet. Deze is gepleisterd en voorzien van Dorische pilasters en doet denken aan de panden van Zocher aan de Van Asch van Wijckskade. Eenmaal binnenvalt alles op zijn plaats bij het zien van de enorme eiken balklagen met gotische sleutelstukken in de woonkamer. Een ode aan Rietveld is de buffetkast, een pronkstuk in de smaakvolle, uitgebalanceerde inrichting.
Bruidskleding
Anneke Smelik studeerde film- en televisiewetenschap aan de Universiteit Utrecht en doet onderzoek naar mode en identiteit aan de Radboud Universiteit in Nijmegen, naar hoe het beeld van het lichaam in de beeldcultuur en in mode verandert
Ook duurzaamheid heeft haar aandacht. Om fast fashion tegen te gaan wijst ze op de emotionele gehechtheid aan kleding, die dikwijls verbonden is aan speciale momenten in het leven, een trouwdag, een geboorte, een promotie. Ook wijst ze op het belang van investering in kleding van goede kwaliteit, die langer meegaat.
Rosi Braidotti emigreerde met haar ouders op haar 16e van Italië naar Australië, studeerde filosofie en literatuur aan de Universiteit van Canberra, waar ze kennis maakte met het feminisme. Ze vervolgde haar studie met een beurs aan de Sorbonne. Na dertien jaar Parijs werd ze op haar 32e hoogleraar in Utrecht, waar ze als pionier de vakgroep Vrouwenstudies oprichtte. In no time bouwde ze een groot internationaal netwerk op, publiceerde, werd vele malen gelauwerd en beëdigd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Braidotti: ‘Vertrekken na vijf jaar - wat min of meer gebruikelijk is in de academische wereld wanneer je verder wilt - wilde ik niet echt. Hier kreeg ik alle vrijheid van de Universiteit en had ik interessante studenten en promovendi. Ook voelde ik me thuis in Utrecht.’
Anneke en Rosa ondersteunen vrouwelijke studenten en wetenschappers @ Luuk Huiskes
Smelik vertelt hoe ze elkaar ontmoet hebben: ‘In 1987 was ik werkzaam bij Vrouwenstudies en woonde ik de lezing Filosofie en vrouwen van Rosi bij, die hiervoor uit Parijs was gekomen. Het was een zeer humoristische lezing met een verpletterende thematiek, die mij onmiddellijk in de greep had. We ontmoetten elkaar op een later tijdstip en hadden meteen een klik. In 1999 zijn we getrouwd op de symbolische datum van 8 maart: vrouwendag.’
Braidotti is sinds kort met pensioen, maar werkt nog in deeltijd. Samen hebben ze het Rosanna Fonds voor Vrouwen opgericht. Smelik: ‘In de derde fase van je leven denk je na over je nalatenschap, vooral als je geen kinderen hebt. We hebben toen besloten om vrouwelijke studenten en wetenschappers in hun carrière te ondersteunen. Het Rosanna fonds is ondergebracht bij het Utrechts Universiteitsfonds.
Ieder jaar op 8 maart worden de toekenningen bekend gemaakt. Dit jaar jammer genoeg zonder lezing en feestelijke middag.’ Braidotti is geworteld in het Utrechtse en is al 25 jaar met veel genoegen lid van het klokkenluidersgilde. ‘We zijn heel gelukkig in de Binnenstad, er is stilte en er is roering. Het monumentale centrum is compact, ik vind Utrecht een elegante stad.’ Vervolgens presenteert ze nog een chocoladetruffel, ‘want voor heerlijke dingen woon je ook in de Binnenstad’.