Deze lekencongregatie, aanvankelijk de Vrouwen van Nazareth genoemd, werd opgericht door Jacques van Ginneken, priester, psycholoog en hoogleraar Nederlandse taal- en letterkunde die bekering hoog in het vaandel had staan. Een belangrijke rol was weggelegd voor vrouwen, hun ontwikkeling tot sterke, daadkrachtige personen vond hij belangrijk. Veel jonge hoogopgeleide vrouwen uit gegoede families (o.a. Brenninkmeijer) sloten zich aan.

In 1928 kwam op gezag van het bisdom Haarlem het accent te liggen op de vorming van jonge vrouwen onder de naam Graalbeweging. Een ongekend succes: tienduizenden vrouwen sloten zich aan, vooral in Noord- en Zuid-Holland. Naast maatschappelijke en culturele vorming waren er activiteiten op het gebied van sport en film, het was een moderne beweging met een open karakter en goed georganiseerd.
Aan de openluchtspelen zoals de Pinksterspelen in het Olympisch Station en het Lydwinaspel in Schiedam deden 8.000 tot 10.000 deelneemsters mee. De Graal trok luidruchtig in uniform met vlag door de straten, gelijk de deelnemers aan de Olympische Spelen in 1932.

Uitgeputte moeders
Al snel leefde de wens om een universiteit voor vrouwen op te richten op Java en werd de Graalbeweging in andere landen door Nederlandse vrouwen gestart. In de oorlog werd de beweging verboden. Alles kwam stil te liggen.
Na de oorlog lag het accent op de directe noden in ziekenhuizen, op hulp aan gerepatrieerden uit Indonesië en opvang van uitgeputte moeders. Er werd een missieschool opgericht in Ubbergen en centrum de Tiltenberg in Vogelenzang was het internationale opleidingscentrum, vele vrouwen werden uitgezonden. Momenteel heeft de internationale Graalbeweging 21 vestigingen.
In de jaren 60 moest een en ander veranderen. Na het tweede Vaticaans concilie in 1962-‘65 verlieten veel vrouwen de Graal. De Tiltenberg werd een vormingscentrum o.a. voor cursussen, retraites en bezinningsdagen.
Een zoektocht naar een spiritueel leven raakte in en er was belangstelling voor Zenboeddhisme. Toen een van de leden uit Japan terugkeerde, richtte ze een succesvol internationaal Zencentrum op. Beroemde Zenmeesters, maar ook theologen werden uitgenodigd. Het was echter onvoldoende. Het moederhuis werd verkocht en in 2005 koopt de Graalbeweging Nieuwegracht 51. Anbeek publiceerde twee boeken over deze periode: Zin in Zen en Mimi & Akiko.

Voormalig bestuurslid Anbeek: ‘In het Graalhuis startten we met activiteiten waar vrouwen op afkwamen, maar lid worden is niet meer van deze tijd. We zijn nu in een overgangsperiode. De ruimten worden verhuurd voor meditatie en yoga.’ Er is wel een nieuwe impuls, waar ze blij mee is. Vorig jaar is de Internationale Graal-leerstoel aan de Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen van de Radboud Universiteit opgericht. Ze is benoemd tot bijzonder hoogleraar Women and Care for the Future. Anbeek merkt dat jonge vrouwen snakken naar bezinning, naar een zinvol leven met meer betrokkenheid bij hun omgeving. Zij zoeken vanuit isolement naar verbinding en creativiteit. Voor de Summer School van de Graal hebben zich 20 internationale studenten ingeschreven. Deze studenten zijn maatschappelijk en sociaal georiënteerd en van daaruit geïnteresseerd in spirituele bronnen.

Foto Christa Anbeek: jonge vrouwen snakken naar bezinning © Luuk Huiskes

< naar bewoners-en-straten-overzicht