Op pad door doolhof kelders
Morgen is het tweede drieluik -De werven van Utrecht, leven aan de gracht- te zien in het LHC. De film is gratis maar je moet wel even reserveren. De vorige documentaire ging in op de historie en de restauratie van de wal- en kluismuren maar nu wordt de toeschouwer meegenomen onder de grond. Beelden op locatie Choorstraat en hoek Haverstraat onthullen wat er ooit was; er ligt daar een Middeleeuwse stad; een doolhof van met elkaar verbonden kelders en straatjes onder onze voeten.
De documentaireserie, geproduceerd door RTV Utrecht met medewerking van de Gemeente Utrecht en Het Utrechts Archief, gaat over mensen die wonen en werken in het wervengebied, over de geschiedenis, de situatie nu en de plannen voor de toekomst. Je ziet het overleg met bewoners met wervenmeester Gerrit Heenck, de organisatie van keldereigenaren Keldergewelf komt aan het woord en je vaart een stukje mee met de vergroeners van Singel030. Er zijn bevlogen restauratiespecialisten, historici en technische uitvoerders aan het woord.
Aan het verborgen ‘wonder’ onder het plaveisel wordt gewerkt aan herstel van meer dan 900 middeleeuwse kelders. Een uitdagende klus van 30 jaar die ongeveer een half miljard euro gaat kosten.
In de documentaire nemen bewoners ons mee op een spannende ontdekkingstocht waarin blijkt hoe complex het doolhof onder de grond is. Je loopt, klautert over de verwarmingspijpen en andere leidingen van de ene kelder onder het ene huis naar het andere. De film laat ook beelden zien van enkele ontdekte ‘spookkelders’.
Als geroutineerde documentairemaker weet Utrechter Camiel van den Boogaard de aandacht anderhalf uur vast te houden. Mooie camerabeelden waarin bewoners kernachtig vertellen over hun complexe juridische positie of restauratiespecialisten laten zien hoe ze de teloorgang willen tackelen. Want als een bouwkundig ingenieur plots een stuk steen uit het plafond trekt is meteen duidelijk dat er echt iets moet gebeuren.
De werkzaamheden liggen op schema voor het herstellen van 100 meter muur en 35 kelders per jaar. Keldereigenaren en gemeente herstellen op dit moment 28 kelders in het historische wervengebied. Voor 48 kelders wordt er gewerkt aan een herstelplan of de voorbereiding daarvan. En met eigenaren van 71 kelders is de gemeente nog in gesprek om hun kelders aan te pakken.
Uiteindelijk, na de investering van 30 jaar restaureren en een half miljard euro, is er tijd om te onderzoeken of het grote publiek van de onderaardse stad kan meegenieten, vertelt de programmamanager aan het eind van de documentaire. Eerst moet het geheel veilig zijn.
Kortom, voor wie onder de grond wil kijken moet nu de documentaire De werven van Utrecht, leven aan de gracht gaan zien.
De werven van Utrecht, leven aan de gracht (deel 2)
regie Camiel van den Boogaard, camera Daniël Brüggen
Zaterdag 2 december ’23
Louis Hartlooper Complex om 13.00 uur.
Toegang is gratis, maar wel online reserveren via deze webpagina.
RTV Utrecht zendt de documentaire in drie delen uit op dinsdag 5, 12 en 19 december op meerdere tijdstippen gedurende de dag.