in de Binnenstad
Dagelijks genieten wij als bewoners van onze mooie binnenstad. In de loop van de jaren zijn er in de openbare ruimte veel meer visuele prikkels te verwerken dan voorheen. Allerlei vormen van versiering, reclame en andere uitingen vragen aandacht. Gaat dit niet ten koste gaat van het beschermde erfgoed en daardoor van onze beleving van de binnenstad? De afgelopen maanden publiceerde Ton Verweij elke week op Facebook een in het oog springend object uit de Binnenstad en vroeg om een reactie aan de lezers.
Die reacties liepen uiteen, afhankelijk van de getoonde foto op Facebook. Soms reageerde men unaniem. Met name grote gevelreclames van wel 17 x 7 meter op steigers werden als visueel vervuilend voor het straatbeeld ervaren.
Het is steeds meer de gewoonte om bij een verbouwings- of schilderklus de noodzakelijke steigers voor een paar weken te bekleden met een opdringerige reclame, soms zelfs voor alcoholische dranken. De firma BlowUp media Benelux BV uit Amsterdam maakt behoorlijk reclame voor dit soort steigerdoeken en spoort vastgoedeigenaren aan om met het ophangen van reclame op steigerdoek het rendement van hun panden te vergroten. Soms hangt de reclame maar twee weken op de steigers, maar dat blijkt financieel toch de moeite waard. Er moet weliswaar een vergunning bij de gemeente worden aangevraagd, maar die doet over het algemeen niet moeilijk en incasseert graag de precario á € 174,90 per vierkante meter. De reclame moet ook voldoen aan de richtlijnen die de Commissie Welstand en Monumenten heeft opgesteld. Volgens de richtlijnen zijn steigerdoekreclames namelijk niet toegestaan op locaties waar waardevolle monumentale omgeving voorrang moet krijgen. De praktijk leert dus dat daar soepeltjes mee omgegaan wordt.
De vele vaandels en banners van de gemeente met betrekking tot bepaalde festivals of evenementen kregen veel kritiek van de lezers op onze online media. Ze maken van de binnenstad een compleet festivalterrein waar veel bewoners niet op zitten te wachten; zij ervaren de binnenstad als een ‘24-uurs kermis’.
Een behoorlijke discussie in de media veroorzaakte de foto-expositie van daklozen in het Zocherpark bij de Catharijnesingel. De stichting Singelgebied Utrecht maakte bezwaar tegen het plaatsen van grote fotopanelen in het wandelpark omdat zij dat een inbreuk vonden op de bij de groene omgeving behorende visuele rust waar dagelijks vele mensen van genieten. De reacties op onze facebookpagina waren over het algemeen positief voor deze foto-expositie omdat het maar een tijdelijke inbreuk betekende en omdat de getoonde groep best wat aandacht mocht krijgen.
De mening over de beschilderde elektriciteitskastjes was wisselend, met onder andere soms laaiend enthousiaste reacties. Het gemeentelijk Initiatievenfonds en Centrummanagement Utrecht hebben de beschildering van de kastjes financieel mogelijk gemaakt. Vielen de grijze kastjes voorheen nauwelijks op, nu ze in vrolijke kleuren zijn beschilderd door Utrechtse kunstenaars springen ze meteen in het oog. Soms worden de beschilderde kastjes ervaren als een onnodige opvallende toevoeging aan de beleving van de binnenstad waar op zich al het nodige valt te zien.
De vakkundig aangebrachte muurschilderingen oogsten bij de meeste lezers op onze Facebook waardering, 'knap werk' en 'mooi gedaan'. Maar er zijn ook mensen die de schilderingen als storend ervaren. Een neutraal vlak kan volgens hen ook mooi zijn, zeker als het meespeelt in de beleving van de gehele bebouwde omgeving van de historische en beschermde binnenstad. Reclameboodschappen, banners, spandoeken en oplichtende led-installaties zijn er volop. Het blijft zoeken naar de juiste balans tussen visuele rust en visuele prikkels.