Er zijn weeskelders gespot bij Drift 5 en 9, Kromme Nieuwegracht 32/34 en 80. Aan de buitenkant zijn kelderdeuren zichtbaar maar de eigenaar is niet bekend. De gemeente mag deze deuren in principe niet openbreken, dus kan er niet in. Mes: ‘Hetzelfde geldt voor de spookkelders, opgespoord aan de hand van oude documenten of door de grondradar. Deze zijn veelal van buitenaf niet te zien en kunnen alleen gecheckt worden door van bovenaf, door het wegdek heen, een opening te maken om de zaak te controleren. Maar aangezien de eigenaar niet bekend is kan dit niet zomaar. Met aanschrijvingen proberen we duidelijkheid te krijgen.’ Andere tips betreffen kelders in de Zadelstraat, Haverstraat en bij ‘Hoogt. Om instortingsproblemen te voorkomen heeft de gemeente voor een aantal straten een aslastbeperking voor het vrachtverkeer vastgesteld.

Kleine camera
Een melding over Kromme Nieuwegracht 36 leidde onlangs tot een onderzoek aan de werf. Buren hadden doorgegeven dat zich daar waarschijnlijk een kelder bevindt, aanpalend aan hun eigen kelders. Op de werf is daar duidelijk een dichtgemetselde muuropening te zien. De gemeente is met een team specialisten langsgekomen, heeft een opening in het metselwerk gemaakt en met een kleine camera (endoscoop) de binnenkant geïnspecteerd. De belangstelling gaat dan vooral uit naar de conditie van de gewelfconstructie en die zag er in dit geval goed uit. Na binnenkomst van een tip gaan gemeentemedewerkers van verschillende disciplines, zoals Erfgoed, Bouwhistorie, Bouwtechniek en Juridische Zaken op onderzoek uit. Luc Mes, projectmanager bij gemeente Utrecht: ‘De bedoeling is de eigendomsverhouding en staat van onderhoud te inspecteren. Omdat slecht onderhouden keldergewelven gevaarlijk kunnen zijn en bijvoorbeeld verzakkingen in de bestrating kunnen veroorzaken, is het belangrijk om die op te sporen. Het is dan ook van belang om te weten wie de eigenaar is, en dat is soms moeilijk te achterhalen.’
Bij Nieuwegracht 137, waar vorig jaar een vrachtwagen door het wegdek zakte, was bekend dat er een kelder zat, maar de eigenaar en de staat van onderhoud van de kelder waren niet bekend.

Schuimbeton
De aanschrijving die de gemeente op de stalen werfdeur plakte en zelfs in de Staatscourant publiceerde, had geen resultaat. Uiteindelijk besloot de gemeente uit veiligheidsoverwegingen de kelder vol te pompen met schuimbeton.

Mes: ‘Dankzij de medewerking van de bewoners heeft de gemeente de kelderkaart van vorig jaar geüpdatet. De kaart moet een plek krijgen in de gemeentelijke organisatie, bijvoorbeeld om routes vast te stellen voor geplande bouwprojecten. Daarbij moet tegenwoordig niet alleen bovengronds worden gekeken, maar ook naar de structuren onder de grond.’

‘De zoektocht in het ondergrondse blijft fascinerend. We willen de kelders graag beschermen, maar dan moeten wij wel weten waar ze liggen. Interessant is ook dat je in het ondergrondse de ontwikkeling en verandering van de stad terugziet: kelders worden afgestoten of juist in ere hersteld en gerestaureerd. We zien ook dat de kelders nu anders worden gebruikt.’

Kelder-ABN
Weeskelder: kelder die in principe kan worden gebruikt en toegankelijk is (deur of luik), maar waarvan de eigenaar niet bekend is. Hierdoor kan de gemeente alleen in geval van nood inspecteren. Er is over het algemeen geen verbinding met het achterliggende gebouw.

Spookkelder: kelder die niet staat geregistreerd en die niet toegankelijk is doordat deze bijvoorbeeld is dichtgemetseld. Deze heeft ook vaak geen verbinding met het achterliggende pand. Kan volgestort zijn maar de vraag is tot welke hoogte. Dat is weer van belang in verband met verkeer erover.

< naar bewoners-en-straten-overzicht