Navigatie menu
zoeken
Hofschilder beroemd, rijk en straatarm
Anna Sterk |
27 maart 2024

Roelandt Savery

Boterstraat

Aan de Boterstraat, een van de oudste straten in de binnenstad gelegen tussen Mariaplaats en Lijnmarkt, staat een middeleeuws stadskasteel uit 1260. Dit pand, voorheen nummer 20 nu Visschersplein 1 werd het Lombardenhuis genoemd, omdat het gebouwd werd met gelden uit Lombardije. In 1621 werd het gekocht door Roelant Saverij.

Deze gaf het stadskasteel een andere naam: ‘Het Keyserswapen’. Niet zo vreemd, want Saverij was hofschilder geweest in Praag en Wenen in dienst van keizer Rudolf II en zijn opvolger en hechtte hier belang aan. Het bezat een mooie tuin met planten, bloemen en tulpenbollen. Saverij moet een kapitaal voor de bollen betaald hebben, want ons land was vanaf 1636 in de ban van de tulpenkoorts ook wel tulpenmanie genoemd. Saverij woonde tot in 1638 in de Boterstraat en bleef ongehuwd. 

Deze hofschilder werd geboren in Kortrijk in een kunstenaarsfamilie, vluchtte met zijn ouders in 1585 naar Haarlem om religeuze redenen en werd opgeleid in Amsterdam samen met zijn broer. In 1604 wordt hij gesignaleerd in Praag. Als kunstenaar stond Roelant Savery hoog aangeschreven bij zijn tijdgenoten. Na zijn terugkomst was hij een van de beste betaalde schilders. In opdracht van Gedeputeerde Staten van Utrecht vervaardigde hij het huwelijkscadeau voor Amalia van Solms, een schilderij vol dieren, waarvoor hij maar liefst 700 gulden (8600 gulden nu) ontving. Voor deze opdracht had hij inspiratie opgedaan aan het hof in Praag. Rudolf II, omgeven door kunstenaars, wetenschappers, astronomen, alchemisten, bezat een uitzonderlijke kunst- en rariteitenkabinet en een collectie met levende en opgezette exotische dieren, waaronder waarschijnlijk ook een dodo. Deze loopvogel, uitgestorven in 1681 heeft Saverij ook afgebeeld.

Ondanks zijn grote succes, eindigde het leven van deze schilder in mineur. Alcoholverslaving, oplichting en het verlies van zijn ‘sinnen’ veroorzaakten zijn ondergang. Zijn zwager liet hem schuldbekentenissen ondertekenen na hem eerst dronken gevoerd te hebben. In 1638 ging hij failliet  en was genoodzaakt ‘Het Keijserswapen’ te verkopen. Kort daarna, stierf hij en liet een "desolate boedel" na. 

Met Saverij kunnen we nader kennismaken tot half mei in het Mauritshuis in Den Haag. Natuurlijk zijn er ook bruiklenen uit het Centraal Museum, waaronder een prachtig gecomponeerd bloemstuk met bloemen die onmogelijk allen tegelijk in bloei kunnen staan, maar dat is de vrijheid van de kunstenaar.

Op Boterstraat 22 in het St. Eloyen Gasthuis, hangt van Saverij de schildering Elia in de Woestenij, te bezichtigen op Open Monumentendag op 14 september a.s.

 

 Bovenaan  Een dodo door Roelandt Savery (1626)

 

< naar bewoners-en-straten-overzicht

Scrhijf je in voor de nieuwsbrief
Eerder verschenen papieren uitgaven
Bezorgen Binnenstadskrant - Belevenis Wijk C
Tom Broekman - Stedelijke onderscheiding
Odbs Pieterskerkhof - 200 jaar
An en An - Actieve senioren in memoriam
Stedelijke onderscheiding - Leonore Saraber
Met zijn allen, voetbal - Ledig Erf
Het verhaal van Wim - Binnenstad
Zuid-Afrikaans met Franse wortel - Lange Nieuwstraat
Houten Kraan - Monicabrug
Reünie en feest jarige school  - Pieterskerkhof
Roelandt Savery - Boterstraat
Samen met 13 nationaliteiten - Labrehuis Plompetorengracht
Bar Bet  - 't Wed
Muziek, lief en leed - De Steegzangers
Meedenken met nieuwe woonplek  - in het Beurskwartier
Klappertanden in een koude kerk - Domplein
Korte terugblik - Oud en Nieuw
Stolpersteine voor broers - Steenweg
Bistro tot 2024 .... en dan? - Oudegracht
Augustinuskerk - Open na renovatie
Mieks’ verhaal blijft leven  - Kromme Nieuwegracht 35a
Bikkels - Zwemmen in de Oudegracht
Film Werven van Utrecht - Op pad door doolhof kelders
Koorschool treedt graag op - Plompetorengracht
 Hoeden- en pettenwetenschap - Bakkerstraat
150 jaar platanen Begijnekade - Buurtbomenborrel 1 oktober
De kunstenaarsburen - Atelierroute Binnenstad
Festivalhart Park 6 terug - TivoliVredenburg
Studenten  - veroveren een kamer
Bartholomeus Gasthuis - Verjaardagstaart met Sharon
De muurschildering van Top - Plompetorengracht
Een verborgen juweeltje - Het Slop
'De stilte van ons hof ' - Zakkendragershof
Van reparatie tot megaklus - Haverstraat
Kleur voor verlaten terrein - Smakkelaarsveld
Herstel werfkelders - Stadhuisbrug, Bezembrug
Plan moet opnieuw gemaakt - Strosteeg
Bijna sloop, gelukkig behouden - Sterrehof
Gewoon getrouwd - Volksbuurtmuseum
Witbaard - Sint Jacobsstraat
Stomerij Hahné - Springweg
Kuijper's Hobbyhuis - Minrebroederstraat
Ambachtshuis - Twijnstraat
Cacao - Oudegracht
Huize Rust Roest - Nieuwegracht
Draaien en drogen  - Kolman Oudegracht
42 jaar tussen drop en snoepgoed - Vinkenburgstraat
Altijd druk met verstelwerk - Twijnstraat
Sigarenrokende levensgenieter - Janskerkhof
Groenavond met de buren - In de 3 Krone Oudegracht
Over katholieke Brabanders - Nieuwegracht
Graalhuis - Spiritualiteit Nieuwegracht
Over de schutting naar de buren - Croeselaan
Broedplaats circulariteit - Greenhouse Croeselaan
Burencontact door schoffelen - Pauwhof
De Catharinatuinen - waar de vroedmeesterpad fluit
Schoonheid van Plompetorengracht - Herzien boek
Delicatessenwinkel gestopt - Steenweg
Online losplek reserveren - Twijnstraat
Hortus in oude luister hersteld - Lange Nieuwstraat
Vaderlijke gastvrijheid  - Dirck van Zuylenstraat
Waar je je meteen thuis voelt - Café van Wegen
Samen in een monumentale flat - Martinuskerk
Augustijnerklooster - Jacobskerkhof 2
De Sjuut, dorp in stad - Buurthuis Zeven Steegjes
Tolsteegbarrière - [BEWONERS EN STRATEN]
Wielrennen met Café Domkop - Loeff Berchmakerstraat
Groener en autoluw - Westerkade
Ornamenten, engelen en fresco's - Sint Augustinuskerk Oudegracht
Een nomade in de binnenstad - Agnietenstraat
Toen was het héél gewoon - Jaarbeursplein, Steenweg en...
Auto d’rin of d’ruit?  - Twee meningen in de Bergstraat
Even binnenkijken - Slachtstraat
Visuele prikkels - in de Binnenstad
35 jaar vraagbaken voor pelgrims - Janskerkhof
Theo van de Vathorst - Etalage expositie Oudegracht
Romeins dorp  - Ten zuiden van Domplein
Jan Scherjon overleden - Oudegracht
Herindeling onder de loep - Ledig Erf
Topgevels - wandeling
Studeren dankzij Vrijvrouwe - Renswoude Lange Nieuwstraat
Strak ontwerp, oud huis - Loeff Berchmakerstraat
Utrechts wieg - Tussen Domplein en Vismarkt
950 kelders, is dat alles? - Onder wegdek en langs grachten
Ontmoeting met de buren - In de 3Krone
Persoonlijk onderwijs - In de Wolvenbuurt
Struikelsteen voor Jeannetta - Lange Lauwerstraat
Nieuw beeld, oud materiaal - Beeldenpark Croeselaan
Dokteren in 75-jarige Mariahoek - Willem van der Kraan
Wandelroute door de Binnenstad - Universiteits- en HBO-panden
Dokter Q - Het kind van Joods Wijk C
Open tuinendag 2021 - Achterom bij de buren
Eerst zien, dan geloven - Croeselaan
35cm stoep, achter een biotoop - Kromme Nieuwegracht
Wietse beschermt de oceaan  - vanuit de binnenstad
Wetenschap en liefde - op de Haverstraat
Uitvalsbasis jonge vrouwen  - Kromme Nieuwegracht 3-5
Vuilnis rapen als medicijn  - tegen cynisme
Straks cultureel centrum - ooit bakkerij en judoschool
Boven Utrechts drukste locatie - rustig en stil
Wonen in een etalage - op de Voorstraat
Speciaalzaken verdwijnen - En maken plaats voor horeca
Positief over herinrichting - maar ook verbeterpunten
Otto Hamer (1938 – 2020)  - Maatschappelijk bewogen