De oudste gevangenis met cellen in Nederland staat sinds 1856 op bolwerk Wolvenburg, aan het Wolvenplein. De gebouwen op het bolwerk worden tijdelijk gebruikt, voor werkplekken en activiteiten. Stadsdorp Wolvenburg verzorgt er rondleidingen (zie hun site) en bewonersinitiatief De Witte Wolf ontwikkelt woningen.
Het ongeduld groeit over de voortgang van de plannen. De eigenaren van Wolvenplein wachten op voortgang bij de gemeente, voor de eerste stap naar de gewenste vergunningen. De indicatieve planning is inmiddels aangepast: het gaat allemaal langer duren.
Eind 2022 blikten wij terug op bijeenkomsten waarin de buurt mocht ‘meedenken’. Daarin maakten we kennis met de plannen van de eigenaren en mochten we erop reageren. Duidelijk werd dat de gemeente tot in het detail vragen stelde. Vragen die, hebben we begrepen, al sterk verwezen naar de gewenste antwoorden. Als voorbeeld noemen we de aanleg van de brug over de singel, het looppad om het bolwerk en de gewenste verharding en beplanting op het voorplein.
De gemeente is nu de plannen aan het uitwerken tot een ‘bouwenvelop’, een document dat het college van B&W moet goedkeuren. Pas na goedkeuring van de bouwenvelop kunnen de eigenaren en de gemeente verder met de wijziging van het bestemmingsplan, bouwplannen tot in detail uitwerken en andere vergunningen aanvragen. Al kan de gemeenteraad er eerst nog vragen over stellen.
Indicatieve planning Herbestemming Gevangenis
Inmiddels groeit het ongeduld. Wanneer wordt de bouwenvelop via de gemeentelijke site openbaar gemaakt en wanneer kan de gemeenteraad er vragen over stellen? Omwonenden en wij gaan dat waarschijnlijk verzoeken. Want is de gemeenteraad het als het hoogste gezag eens met het gewenste detailniveau van de plannen?
Voortaan de nieuwsbrief van Stadsdorp Wolvenburg ontvangen? Mail wolvenburg@gmail.com
Foto bovenaan Vrouwe Justitia in de gedaante van een wolf op het Wolvenplein © Luuk Huiskes
Bert Poortman | 10 december 2022
Het plan ‘Levenslang genieten’ voor gevangenis Wolvenplein begint vorm te krijgen. Met dat plan hebben de eigenaren het complex op bolwerk Wolvenburg gekocht. De buurt en andere belanghebbenden hebben inmiddels hun ideeën in kunnen brengen.
Het jaar 2022 is door de eigenaren gebruikt om de herbestemming van de gevangenis meer vorm te geven. Zoals welke verbouwingen nodig zijn, hoe de nieuwbouw er uit gaat zien en welke bestemmingen de gevangenis gaat krijgen. De gebouwen worden aan de buitenzijde teruggebracht naar de eind negentiende eeuwse situatie. Dat geeft op te slopen delen ruimte voor nieuwbouw. Bewonersinitiatief De Witte Wolf heeft inmiddels zowel met Mitros als met projectontwikkelaar AM een overeenkomst voor de invulling van het woongedeelte. Zo worden de panden die altijd al de voorgevel vormen, teruggebracht naar de oorspronkelijke woningfunctie. Verder komt er ruimte binnen de ommuring voor nieuwbouw van appartementen en loftwoningen.
Andere invulling van luchtplaats Noord van gevangenis Wolvenplein in 2020 © Bert Poortman
Twee vleugels met cellen in het kruisgebouw blijven werkplekken voor zelfstandigen. Dat is al sinds 2015 het tijdelijke gebruik. De cellen in de lange vleugel worden omgebouwd naar hotelkamers. Op de vleugelkop aan de singel is een restaurant gedacht. En met die verbouwingen behoudt het kruisgebouw ook aan de binnenzijde de originele uitstraling als gevangenis. Het is niet voor niets een rijksmonument. Tenslotte wordt de kerk herbestemd tot een ruimte die voor korte activiteiten te huur zal zijn en een buurtruimte.
Deel van het Zocherpark
Het plan Levenslang genieten gaat voor behoud van groen en er leeft de wens om het bolwerk onderdeel te laten worden van het Zocherpark langs de singelrand. Tot de sluiting diende de slagboom naar de gevangenis niet alleen om autoverkeer tegen te houden, neen, er stond ‘Verboden voor onbevoegden’. Hoe anders is dat al in de afgelopen jaren. De vele tijdelijke gebruikers van het pand lopen vrij in en uit en velen hebben de weg naar de gevangenis gevonden voor een evenement of anders. Nu wordt het voorplein nog gedomineerd door geparkeerde auto’s, in de toekomst gaat dat anders worden.
Al in de Visie Wolvenplein, die de gemeenteraad in 2020 vaststelde, is eigenlijk niet als wens maar als eis een brug over de singel opgenomen. Die brug kan een einde maken aan autoparkeerplaatsen binnen de singel en mogelijk een einde maken aan de onrendabele parkeergarage Grifthoek. Een autovrij voorplein van de gevangenis geeft ruimte voor een groene invulling. De gemeente heeft te kennen gegeven dat zij graag het eigendom van het voorplein en de singelrand rond het bolwerk wil overnemen. Dat moet nog geformaliseerd worden, maar geeft wel de grootse kans op dat het openbaar gebied gaat worden.
Participatie over de plannen
In juni 2022 was er een buurtbijeenkomst waarin de gemeente en de gevangenis eigenaren hun plannen presenteerden. Vervolgens zijn er drie participatie groepen gestart, dit op advies van De Witte Wolf en de gemeente. In de maanden september-november mocht er meegedacht worden over drie delen: de invulling van het wonen, die van het werk- en horecagedeelte en de vormgeving van openbare ruimte van het voorplein, de brug en de singelrand. In de overleggen werd wel duidelijk dat de plannen zich nog ontwikkelden en dat dit in goed overleg met gemeenteambtenaren gebeurd. De gemeente lijkt veel wensen meer als eisen in te brengen. Bij de overleggen waren het echter alleen de ontwikkelaars die de voorstellen van de aanwezigen aanhoorden. Het is overigens aan de ontwikkelaar, en achter de schermen dus ook de gemeenteambtenaren, om te bepalen of ze de ingebrachte ideeën wel of niet honoreren.
In het eerste kwartaal van 2023 komt er een presentatie voor iedereen van de dan uitgewerkte plannen op het Wolvenplein. Dat is tijdens een belangrijk moment, namelijk de periode waarin het college van B&W besluit over de voortgang. Het is ook een moment om nog met bezwaren of wijzigingsvoorstellen te komen. Als dit moment gepasseerd is, wordt een bestemmingswijziging met vergunningsaanvraag voorbereid. En zo wordt het 2024 voordat de plannen rond zijn en de uitvoering van de plannen van start kan gaan.
Gerelateerd:
Gevangenis wordt bijzonder deel van onze stad
Samenwerking Witte Wolf ondertekend
Bert Poortman | 18 november 2021
Stadsdorp Wolvenburg heeft dit jaar voor de derde keer bollen gekregen via het Initiatievenfonds van de gemeente. Wie doet mee?
Op zaterdagmiddag 20 november vanaf 15.00 uur een uurtje bollen van voorjaarsbloeiers poten langs de Wittevrouwenkade en op het Wolvenplein.
Neem daarvoor een schep mee, een emmer en goede zin. Iedereen is welkom en we verzamelen bij het beeld van de witte wolf onder de eik.