Graphotech, de kopieerwinkel op de Wittevrouwenstraat die er in 1991 neerstreek, leek vorig jaar oktober opeens met de noorderzon vertrokken. Oorzaak; benzeenvervuiling onder de grond. Vanuit de kelder stegen giftige dampen omhoog.
Het bedrijf zit sindsdien in bij hun groothandel in industriële grafische machines op een bedrijventerrein in Bilthoven. Van daaruit opereren zij nu verder, zowel fysiek voor hun klanten uit de regio Utrecht maar ook online. 

‘In oktober werd de stank uit de kelder zo ondraaglijk dat er onderzoek nodig was,’ vertelt eigenaar Pieter de Bruin. ‘Eerst kwam er in opdracht van de gemeente een commercieel bureau dat een meting deed en daarna betraden mannen in witte pakken het pand, best griezelig, en er werd een gat in de vloer gemaakt. De benzeenvervuiling bleek 106 keer de toegestane waarde. Wij mochten absoluut de kelder niet in alleen met maskers en beschermende kleding aan.’

Langdurige blootstelling aan benzeendampen kan kanker veroorzaken. Zolang je niet in aanraking komt met de grond, word je niet ziek, meldt de GGD. 

Garagebedrijf Willem Ton en zn. in 1964 © Het Utrechts Archief 

De vervuiling stamt uit vroeger jaren, toen er op de hoek Wittevrouwenstraat-Ridderschapstraat een garage gevestigd was. Benzeen zit o.a. in benzine.
Bodem die vervuild is moet gesaneerd worden. Soms is dat onmogelijk. In een historische binnenstad kan je niet alle grond weggraven onder de bebouwing. In het pand waar de garage stond is de grond pas een jaar of vijftien geleden bedekt met een betonnen bak die geen vloeistoffen doorlaat. Het kan zijn dat door de druk de vervuiling in het naastgelegen pand zijn uitweg vond en in de voormalige kopieerwinkel omhoog is gekomen. Benzeen mengt niet met (grond)water, maar wordt er wel door verplaatst. 

De vervuiler betaalt is regel. Verjaringstermijn is 30 jaar en die is nog niet verstreken. Een jaar of 23 geleden, toen Willem Ton nog leefde, deed de gemeente een meting. Vervolgens kreeg het voormalige garagebedrijf Ton, nog steeds de eigenaar van het pand, de opdracht om de grond te saneren. Dat is toen niet gebeurd. Handhaving liet vervolgens niets meer van zich horen. De inhoud van de tank heeft zich jaren kunnen verspreiden en is waarschijnlijk ook in het grondwater terechtgekomen. 

Erfgename Cherrylyn Ton, wiens vader in 2008 overleed, krijgt nu de rekening voor de vervuiling in de grond van het pand naast het voormalige garagebedrijf. De destijds nog niet vermoede vervuiling bij de buren gaat zij betalen. 

Cherrylyn heeft al offertes in huis om de grond onder Wittevrouwenstraat 26 te laten isoleren. ‘Sinds eervorige week zijn de benedenverdieping en kelder van de Wittevrouwenstraat helemaal leeg. Ik ben door de gemeente gesommeerd om de met benzeen vervuilde grond af te dekken. Het gaat waarschijnlijk heel veel geld kosten, maar ik wil niet dat mijn kinderen straks hier weer voor op moeten draaien’.

Smeerput
Familie Ton nam in 1953 een bestaand garagebedrijf op de hoek Wittevrouwenstraat over. Willem Ton hield er garage, en verhuurde en verkocht ook auto’s. In die tijd was het heel gewoon dat er in de woonomgeving een garage met benzinepomp stond en er werd nog niet zorgvuldig omgegaan met vervuilende producten. De auto was in die tijd ‘heilig’.
De garage eindigde als reparatie- en onderhoudswerkplaats, er was een goede smeerput. Ook studenten waren in die tijd welkom om te klussen. In de showroom stond vaak een showmodel voor hobbyisten. Willem Ton overleed in 2008.

Het pand naast de garage, Wittevrouwenstraat 26, is lange tijd door Boon Makelaardij uit Bilthoven verhuurd. Een paar jaar geleden kreeg Van Grunsven uit Amsterdam het pand in bezit. De bovenverdiepingen werden gestript om appartementen te bouwen.
In die tijd is de vervuiling in de kelder al boven water gekomen. Pieter de Bruin ‘De stank in mijn kopieerwinkel werd steeds heviger. Van Grunsven bracht ik op de hoogte. Wij kregen ruzie over hoe het op te lossen. Van Grunsven zei dat het mijn probleem was. Hij wist wat er aan de hand was. Vorig jaar stond hij opeens bij mij thuis voor de deur en bedreigde mij. De politie heeft hem moeten verwijderen.'

Eind zomer vorig jaar verkocht Van Grunsven het pand door aan Wang BV.
De Bruin ‘Toen wij vertrokken naar Bilthoven heb ik nog een tijdje de ventilatie aan laten staan voor de bovenburen, maar uiteindelijk moest ik toch de elektra afsluiten.‘
Nu laat de erfgename van de garage een betonnen afdekbak storten. Pieter de Bruin ‘Dan is er een pleister geplakt’.

Voor de trouwe klanten van de kopieerwinkel:
Graphotech
C. de Haasweg 30b
Bilthoven
10 minuten fietsen vanaf de voormalige locatie
en tevens parkeren voor de deur.

Foto bovenin de lege kopieerwinkel © Luuk Huiskes

< naar nieuws-overzicht