Als je weet waar je moet kijken, zie je veel soorten wilde en verwilderde planten, zelfs midden in de drukke Binnenstad. Zo zitten de muren van de Plompetorengracht vol steenbreekvarentjes en groeien aan de Drift vele eikvarens.
Ook op de werfmuren aan de Oudegracht en Nieuwegracht vind je veel muur- en tongvarens. Deze muurplanten blijven grotendeels buiten bereik van voorbijgangers en kunnen dus in alle rust groeien.
Planten gedijen in de Binnenstad goed, omdat in de versteende omgeving de temperatuur hoger ligt dan op het open platteland. Warmteminnende soorten (aangevoerd via wegen, spoorlijnen of ontsnapt uit tuinen) kunnen zo makkelijk overleven. Voorbeelden zijn gele helmbloem, kruipklokje, muurfijnstraal en hoge fijnstraal – de laatste pas sinds 20 jaar.
Smalle ijzervaren en mannetjesvaren achter een plastic raam aan de Nieuwegracht © Chris van Rosmalen
De wilde planten op straat hebben een heftig bestaan, worden veelal bestempeld als onkruid. Moeten dus weggeschroeid, vergiftigd, gemaaid, geborsteld of geschoffeld worden. De overlevers zijn vaak over het hoofd gezien of de onkruidbestrijding komt er niet, als er fietsen of auto’s voor staan.
Sommige Binnenstadsplanten leiden een verborgen bestaan in keldergaten, onder trappen en achter kelderramen. Ook hogerop zijn bijzondere planten te vinden, zoals de begroeiing op de muur van Sonnenborgh die langzamerhand lijkt te herstellen na de recente renovatie.
Een zwartsteel in een straatput in de Hekelsteeg samen met tong- en mannetjesvaren © Chris van Rosmalen
Het ultiem verborgen plantenleven ligt misschien minder voor de hand. Wie vraagt zich ooit af wat er in straatputjes groeit? Jammer, omdat er een grote verscheidenheid aan bijzondere exemplaren voorkomt.
Zeldzaam
Naast algemene soorten zoals tong- en mannetjesvaren, kun je er af en toe ook zeldzame varensoorten aantreffen. In de Binnenstad is dat bijvoorbeeld zwartsteel, of de zachte naaldvaren die in een afzichtelijk straatputje aan de Willemstraat huist.
Kortom, kijk eens wat vaker in kieren, gaten, steegjes en hoekjes en je zult zien dat zelfs onze Binnenstad rijk is aan prachtige flora.
Chris Rosmalen houdt zich als hobby bezig met stadsplanten.
Foto's
Foto bovenaan Tong- en steenbreekvarens in een keldergat aan Trans © Chris van Rosmalen