Harm, filosofie bedrijven is toch staren naar de lucht en nadenken over ingewikkelde vraagstukken? Waarom een filosofische praktijk beginnen?
‘Ik dacht dat filosofie iets moest zijn voor iedereen, niet alleen voor mensen die filosofie gaan studeren. Zelf kritisch gaan nadenken over je leven. Ik wilde dat mijn studie filosofie zin had. Dat ik het kon operationaliseren, in de vorm van een gesprekssituatie.’

Die gesprekken kan je tot in de eeuwigheid voeren. Daar komt geen einde aan...
Ernst: ‘Wij voeren een serie gesprekken. Je komt binnen met een kwestie. Als wij opvallende dingen horen, stellen we daar vragen over. Je wordt je bewust van jouw denken. We laten je stilstaan bij dingen die je vaak laat terugkomen.’
Harm: ‘Het gaat om het denken van iemand te helpen ontwikkelen. Tot ‘het niet meer weten’. En wat je niet weet, spreek je al gauw uit als een vraag. Dus de vraag is een heel belangrijk middel voor de denkontwikkeling die wij mensen aanbieden. Het gaat over hele belangrijke waarden, overtuigingen. We gaan dat denken kritisch onder de loep nemen. Als je bij ons acht tot tien keer komt praten, krijgt je er handigheid in: ‘Hoe denk ik hierover?’. Het is een investering voor de langere termijn.’

Kan iedereen bij jullie terecht of moet je wetenschappelijk onderlegd zijn?
Ernst: ‘Mensen die geïnteresseerd zijn in denken, in zingeving'.
Marlies: ‘En ook mensen die taalvaardig zijn. Je hoeft niet in prachtige volzinnen te kunnen praten. Dat schrikt af. Het is wel belangrijk dat je met taal bezig bent, dat leuk vindt.’Harm: ‘De meeste mensen zijn wat hoger of theoretischer opgeleid. Andere mensen denken: het zal wel niks voor mij zijn, maar dat zal best mee kunnen vallen. Het is zo, zoals Marlies zegt, dat je je op een talige manier moet kunnen uitdrukken. Je moet tot uitspraken willen komen. Want het gaat over denken. En denken gaat in taal. Als je dat wilt, ben je aan het goeie adres.‘ 

Je zou bijna denken dat mensen nú pas gaan nadenken.
Harm: ‘Een deel van de mensen is niet langer meer tevreden met voorgeschreven oplossingen of waardesystemen. Nu willen mensen dat vaker zelf onderzoeken. Je kunt er niet altijd in je eentje uitkomen, daarom hebben mensen behoefte aan een gesprekspartner.’
Marlies: ‘Je ziet het ook terug in het succes van het blad Filosofie Magazine. Dat wil filosofie ontsluiten voor het grote publiek. Mensen hebben hier behoefte aan. Het lijkt allemaal zwaar en moeilijk, maar het is ook heel plezierig en leuk om te doen. Emoties mogen er ook zijn. Je kunt in de lach schieten, omdat je jezelf betrapt op zo’n rare denkkronkel. Of dat je een zinnetje uitspreekt en dan denkt: wat zeg ik daar nu eigenlijk? Dat is meestal de vraag die je na afloop op een kaartje mee naar huis krijgt.’

Je krijgt huiswerk mee. Gaat het filosoferen thuis in je eentje door?
Marlies: ‘Je krijgt een vraag mee naar huis. Soms schiet het antwoord je te binnen. Meestal roept het een volgende vraag op. Dat is interessant. Harm: ‘Bij de meeste mensen zitten ongeveer twee weken tussen de gesprekken. Ik geef ze de opdracht om over de vraag te gaan schrijven. Met pen en papier. Een paar minuten of een paar uur. Het schrijven in eenzaamheid over de vraag en de gesprekken die je voert is de beste combinatie.’ Ernst: ‘Je bent er nooit klaar mee. Je denkkader wordt groter, het verandert.’

Foto: vlnr. Brecht Rosink, Harm van der Gaag, Marlies Verlinde en Ernst Meijer © Luuk Huiskes

< naar nieuws-overzicht