Steen wordt groen. Er liggen ingrijpende plannen om het gebied tussen Hoog Catharijne, het spoor, de Nicolaas Beetstraat en de Catharijnesingel te transformeren tot ‘een groene oase in het hart van Nederland’.
Althans dat is de (ronkende) titel van het Ontwikkelkader oftewel herinrichtingsplan (2021) voor de Tuinen van Moreelse. Weliswaar zijn er enkele parken, maar de omgeving doet vooral stenig aan. Dat wordt nog benadrukt door de panden van de Belastingdienst en de monumentale, maar hoge Inktpot van ProRail. De fraaie panden, zoals het Gerechtsgebouw en de Sterrenhof, komen niet tot hun recht. Vooral het gebied rond de Laan van Puntenburg ziet er rommelig uit. Het lijkt nu een bouwplaats. Dat gaat veranderen, als het aan de gemeente ligt. Bedoeling is een prettige woon- en werkomgeving te creëren, met meer groen, meer levendigheid en meer ontmoetingsmogelijkheden. Dit gebeurt in nauwe samenwerking met bewoners, bedrijven en organisaties uit de directe omgeving.
Klimaatadaptatie
Zoals meestal is het Ontwikkelkader visueel mooi ingekleurd, met veel groen en mensen die relaxt op bankjes of op het gras zitten.
Ook de grote plattegrond die Rob Evelein heeft meegenomen, vertoont veel groen. Hij is projectmanager bij de gemeente Utrecht en werkt met zijn team aan de realisering van de plannen. Het is een meerjarenplan in fases. Met enige vertraging start de uitvoering na de zomer met de Laan van Puntenburg en omgeving. Daar ligt de focus op vergroening.
Later volgt Park Nieuweroord, het park naast de school, dat krijgt een facelift. Het wordt ingericht als stadstuin waar je rustig kunt zitten. Plan is om, zodra de financiële middelen er zijn, er een grote pergola en een paviljoen voor horeca te plaatsen. Bijzonder zijn de wadi’s die op de Laan van Puntenburg worden aangelegd. ‘Een soort geultjes in het groen die het regenwater vasthouden. Aanpassing aan het veranderende klimaat is namelijk een belangrijk uitgangspunt in het gebied.’
Naast klimaatadaptatie hebben de gemeente en haar partners hier - zoals de NS, Rijksvastgoed en ProRail - nog meer ambities. Ze denken aan het vergroten van de biodiversiteit door veel variatie in het groen aan te brengen.
Zo komt er ruimte voor dieren als egels, bijen, vlinders, huismussen en dwergvleermuizen. Een andere ambitie is werk maken van de energietransitie. ‘Dat is vooral een verantwoordelijkheid van de bedrijven in het gebied. Daarover zijn we in gesprek.‘
Minder parkeerplaatsen
Om alle wensen te kunnen realiseren moet het aantal openbare parkeerplaatsen omlaag.
Dat ligt gevoelig. ‘Het gaat vooral om parkeerplekken voor bezoekers. Over het beperken van bewonersplekken is het laatste woord nog niet gezegd. We gaan per deelproject in gesprek met de bewoners. Bovendien kost opheffen van parkeerplaatsen de gemeente ook geld.’ Mogelijk alternatief voor parkeren in de openbare ruimte is het openstellen van de parkeervoorzieningen van de bedrijven in het gebied en aan het stimuleren van deelgebruik. Dat deelgebruik gaat de gemeente ook voor fietsers onderzoeken. Want ook fietsparkeren is een gevoelig punt. Hoewel Utrecht bij CS de grootste fietsenstalling ter wereld heeft, staat er een zee aan wild geparkeerde fietsen bij de uitgang Moreelse van Hoog Catharijne. Dat pleit ervoor om vooral dat stuk te vergroenen en wel zodanig dat het voor fietsers onbegaanbaar is. Helaas valt dit deel buiten de plannen, zegt Evelein. ‘Het gaat hier om de plint van Hoog Catharijne en deze zal te zijner tijd opnieuw worden ingericht.’
Na de Laan van Puntenburg en Park Nieuweroord zijn de tuinen van de Inktpot en het plein voor de ingang van de rechtbank aan de beurt. Het Vrouwe Justitiaplein wordt helemaal groen en er komen bankjes en kunstwerken. Wie gaat al dat groen onderhouden? ‘Dat is inderdaad een punt. We gaan in ieder geval kijken wat er nodig is, als dit deelproject aan de beurt is. Ook het onderhoud van het groen moeten we goed organiseren.’
Voorbeeldproject
De revitalisering van de Tuinen van Moreelse gaat naar schatting is tussen de vijf en tien jaar duren. Dit is afhankelijk van de hoeveelheid geld per deelgebied. Evelein hoopt dat de financiering op termijn rondkomt. ‘Het is spannend om met bewoners en bedrijven dit grote project aan te pakken. Niet alleen binnen de gemeente maar ook in het land is er veel belangstelling; het wordt als een voorbeeldproject gezien.’
Foto: Rond de Laan van Puntenburg ziet het er rommelig uit © Luuk Huiskes