Het enorme rechthoekige bakstenen gebouw van 100 bij 85 meter is 100 jaar geleden in gebruik genomen. George Willem van Heukelom (1870-1952) ontwierp het in een kubistisch-expressionistische stijl. En, onmiskenbaar, zijn er invloeden van de Amsterdamse School.

Vlnr. Alex Pina, Ronald de Klein en Marina Hart Nibbrig voor het gebouw waar zij werken © Gert-Jan Peddemors

Ronald de Klein is naast zijn werk als IT-er een enthousiaste rondleider tijdens Open Monumentendag ‘Dit is een gebouw met catacomben, eikenhouten lambriseringen, siermetselwerk, okergele en kopergroene geglazuurde bakstenen en veel glas-in-lood. De ene ruimte heeft een bijzondere inbouwkast, de andere ruimte een ingebouwd bankje. Heel verrassend, overal zie je net andere details. Op de derde verdieping bijvoorbeeld verspringen de kantoren boven de voornamelijk rijk gedecoreerde Catharijnezaal. In die zaal, boven de hoofdingang, vonden de directiebijeenkomsten van de Nederlandsche Spoorwegen plaats’.

De favoriete plek van de Klein in de Inktpot, de 65 meter hoge toren met glas-in-lood-plafond © ProRail
 
Sinds 2015 heeft ProRail, de spoorwegbeheerder van Nederland, het gebouw in bezit. Er werken 1650 mensen.
De inrichting van de Inktpot is zo goed als mogelijk behouden. Tegenover de entree van de grote Personeelszaal aan de zijde van de Laan van Puntenburg, zijn keramische plaquettes in de gangmuur gemetseld met spreuken ter verheffing van arbeid zoals ‘Geeft Uzelf / Geeft elkander’.
 
Alex Pina, de informatiespecialist die zich over de inrichting van het gebouw buigt en vanuit deze plek met pensioen hoopt te gaan ‘Het gebouw staat op koeienhuiden. Het zand is eerst aangestampt door Friese paarden die maandenlang rondjes liepen en zware ijzeren platen voorttrokken. Er is voor de fundering veel eikenhout gebruikt en ijzer. 21 kilometer ijzeren spoorstaven zijn hergebruikt. Heel duurzaam dus’.
Door de schaarste vanwege de Eerste Wereldoorlog, namen de spoorwegen de productie van bouwmaterialen zelf ter hand. Er is een Limburgs bos aankocht dat 4.000 kubieke meter eikenhout opbracht en er waren twee eigen steenfabrieken die 22 miljoen bakstenen leverden.
 
‘Ik ben pas sinds de verbouwing in 2005 van het gebouw gaan houden’, zegt Marina Hart Nibbrig die er nu 30 jaar werkt. Zij houdt zich bezig met de interne en externe communicatie en wandelt elke ochtend vanaf de Nieuwegracht naar haar werk.
‘Mensen van buiten denken altijd dat ze verdwalen in dit gebouw. Maar dat kan helemaal niet, het is vierkant, je komt altijd weer daar waar je was’. ‘Ik vind het echt een voorrecht om hier te werken’.
In het gebouw ligt sinds 2005 een geluiddempend oranje tapijt. Sinds dat er ligt staan de deuren van de verschillende kantoren altijd open. ‘Daarvoor hoorde je het klakken van de schoenen van de collega’s door de lange gangen. Wat er dan uiteindelijk achter de gesloten deuren gebeurde wist je niet’.

De kantoren zijn 30 vierkante meter. Er staan vier bureaus met computer en alle toebehoren. De plafonds vanaf de eerste verdieping zijn 3,5 meter hoog. ‘Het lijkt wel heel donker als je buiten staat, maar binnen is er volop licht en zon door de hoge ramen.’
 
De Inktpot heeft een binnentuin. Via een ondergrondse tunnel vertrekt men tussen de middag naar Tulpenborgh (een van de drie kantoren in Utrecht van ProRail), daar schijn je copieus te kunnen lunchen in een bedrijfsrestaurant dat een paar jaar geleden uitgeroepen werd als de beste, volgens Alex Pina.
 
Alex woont op het Geertebolwerk. ‘Van die 1650 medewerkers komen er mensen uit Groningen of uit Duitsland. Die vragen dan aan mij ‘waar woon jij?’, dan zeg ik maar ‘niet ver’. Dat je praktisch de buurman bent is nauwelijks voor te stellen’.
 
Vleermuizen
Ronald ‘Wat de meeste mensen misschien niet weten is dat de Inktpot een vleermuizenkolonie herbergt. Die vliegen ’s nachts, maar ook overdag weleens rond. Dan is er eentje verdwaald die uitgeput op je bureau landt’. Alex ‘Dan bellen wij Jan, de huismeester, en die geeft hem wat melk en vangt hem voorzichtig met een doosje en brengt hem terug'. ‘Ik heb weleens meegemaakt dat er een muis langs mijn voeten rende, terwijl er een vleermuis om mijn hoofd rondjes vloog’, zegt Marina.
 
En die vliegende schotel van kunstenaar Marc Ruygrok op het dak? De publieke meningen zijn erover verdeeld. Alex ‘De gemeente zei na de tentoonstelling Panorama 2000 dat wij hem wel mochten houden. Ik ben er toen weleens in geweest. Later hebben wij de lichten vernieuwd en hem beter vastgezet. Maar uiteindelijk is hij dichtgemaakt, want het werd de duurste duiventil van Utrecht’.
 
Voor wie de iconische Inktpot met eigen ogen van binnen wil zien, kan zich alleen nog maar aanmelden voor de wachtlijst van Open Monumentendag.

En zie https://www.binnenstadskrantutrecht.nl/nieuws/Route-langs-15-bijzondere-naastenliefdepanden

< naar nieuws-overzicht