‘Het water in de tunnel wordt 1,5 meter verbreed. Na de tunnel steekt de Leidsche Rijn het Westplein over en takt aan bij de Damstraat. De rivier krijgt op het Smakkelaarsveld kademuren, net als op het Westplein aan de kant van het station. Aan de kant van Lombok komt een natuurlijke oever. Details voor deze inrichting van de waterkanten worden nu uitgewerkt. De Leidsche Rijn profiteert hierbij van de ervaringen die zijn opgedaan bij het herstel van de singel. De nieuwe kademuren zullen worden ingeplant met muurplanten.

Er zijn maar twee plekken in de stad waar daarmee ervaring is opgedaan: op de muur in het Griftpark langs de Grift en op de kademuren langs de singel bij de Nieuwekade.

Steenbreekvaren
Muurplanten kunnen onder moeilijke omstandigheden groeien, met sterke temperatuur- en vochtschommelingen. In het Griftpark wordt het vocht kunstmatig aangevoerd door water uit het meer daar achter de muur te pompen. Dat is hard nodig omdat de muur op het zuiden ligt. Langs de Nieuwekade is een andere methode toegepast. De bakstenen muren zijn hier tegen betonnen wanden gemetseld. In het beton zijn grote gaten uitgespaard waardoor vocht uit de grond achter de wand tot de muren kan doordringen. In de muren zijn op die plaatsen enkele stootvoegen niet dicht gevoegd. Hier konden stekken van muurplanten in de muur geplant worden.

De planten werden beperkt tot de steenbreekvaren en de muurleeuwenbek. Twintig jaar later blijkt dat de muurplanten in de muur tussen de St. Jacobsstraat en het Paardenveld het veel beter doen dan in de muur tussen de St. Jacobsstraat en de Oudegracht. In het eerstgenoemde stuk is meer kalk aan de voegcement toegevoegd, maar dit is niet de voornaamste reden voor de betere groei; evenmin als het feit dat de muren daar in het water staan.

Onderzoek in Amersfoort wijst uit dat muurplanten het beter doen op een muur die grenst aan een stenen kade dan op een muur waartegen groen staat. Bij een stenen kade  stroomt regenwater langs de muur. Het vocht moet dus van boven komen. Het water neemt ook deeltjes mee waardoor plaatsen op de muur ontstaan waar muurplanten kunnen ontkiemen.

Dit is goed te zien op de muur richting Paardenveld. Extra gunstig is hier dat het plaveisel tegen de muur schuin richting singel loopt. Op de muur zie je allemaal organisch materiaal en er groeien veel meer soorten planten dan oorspronkelijk geplant zijn. Deze zijn spontaan gekomen. Het heeft wel enige jaren geduurd voordat dit gebeurde.

Kloostermoppen
Op de muur richting Oudegracht is een verhoging aangebracht waar het hekwerk op staat. Hierdoor loopt nauwelijks water langs de muur. In de muur groeien voornamelijk muurleeuwenbekken, planten die zich heel makkelijk ergens kunnen vestigen. Dat de hardheid van de stenen ook van belang is, is te zien op de fundamenten van de toren Het Paard op de Nieuwekade. De oude kloostermoppen zijn heel zacht. Gecombineerd met zachte voegen zorgt dit voor een uitbundige groei van planten op de fundamenten. Zoveel dat ongewenst groen, bomen en grassen, verwijderd moet worden. Om te zorgen dat de gewenste varens wel blijven staan, gebeurt dit handmatig. Vanaf dit jaar door vrijwilligers van Vergroening Singel 030. De opgedane ervaring wordt gebruikt bij de aanleg van de kademuren langs de Leidsche Rijn. Hoe precies is nog niet bepaald. Er zal ook gebruik gemaakt worden van de resultaten van proeven in Breda waar geëxperimenteerd wordt met speciale grondstructuren achter kademuren langs de daar herstelde singel.

Schanskorf
De nieuwe natuurlijke oever langs de Leidsche Rijn wordt 1,5 m breed. De oever wordt heel anders dan die langs de Catharijnesingel. Hij is ontworpen door Bureau Waardenburg in samenwerking met Vergroening Singel 030. Om schuilplekken voor vissen en groeiomstandigheden voor kleine diertjes te bevorderen komt er een schanskorf (betongaas met stenen.) Hiermee heeft Vergroening Singel 030 ervaring opgedaan bij de Wittevrouwenbrug: op en langs de schanskorven kunnen moeras- en onderwaterplanten worden ingeplant. De bedoeling is dat dit met een divers scala aan planten wordt uitgevoerd. De herinrichting van het Westpleingebied begint met de aanleg van de nieuwe verkeersstructuren en het opengraven van de Leidsche Rijn.

Foto: Vrijwilligster Lies König verwijdert grassen bij waltoren Het Paard aan de Nieuwekade © Gert-Jan Peddemors

< naar nieuws-overzicht